به گفته OpenAI، GPT-5.2 برای افزایش بهرهوری طراحی شده و در کارهایی مانند ساخت صفحات گسترده (مثلاً گزارشهای اکسل)تهیه اسلایدهای ارائه نوشتن کدهای برنامهنویسی تجزیهوتحلیل تصاویر و درک متنهای طولانی عملکرد به مراتب بهتری نسبت به گذشته ارائه میدهد. همچنین این مدل در استفاده از ابزارهای کمکی و مدیریت پروژههای پیچیدهی چندمرحلهای نیز توانمندتر از نسخههای پیشین عمل میکند.
نکته قابل توجه این است که GPT-5.2 رکوردهای جدیدی را در آزمونهای معیاری ثبت کرده و مرزهای توانایی یک هوش مصنوعی را جابهجا نموده است. برای مثال، در یک ارزیابی تخصصی به نام GDPval که مهارت مدل در انجام وظایف حرفهای واقعی را میسنجد، GPT-5.2 توانسته است در حدود ۷۱٪ از وظایف، عملکردی همسطح یا بهتر از متخصصان انسانی داشته باشد. این بهبود دو برابری نسبت به نسل قبل (GPT-5.1) محسوب میشود. جالبتر آنکه این وظایف توسط مدل جدید به مراتب سریعتر نیز انجام شدهاند؛ گزارشها حاکیست GPT-5.2 کارهای حرفهای تعیینشده را تا ۱۱ برابر سریعتر از انسانها به اتمام رسانده است. چنین جهشی در توانایی و سرعت، چتجیپیتی را یک گام بزرگ دیگر به استفادهی مؤثر در محیطهای کاری و تخصصی نزدیکتر میکند.
در ادامه این مطلب، تغییرات کلیدی نسخه 5.2 نسبت به 5.1 را به تفصیل بررسی خواهیم کرد و خواهیم دید چگونه این بهروزرسانی بزرگ، پاسخی به فضای رقابتی داغ دنیای هوش مصنوعی بهویژه ورود رقیب جدید گوگل به نام جمینی بوده است.
دلیل انتشار سریع ChatGPT 5.2 رقابت با جمینی
ظهور رقیب قدرتمند گوگل یعنی مدل Gemini یکی از عوامل اصلی سرعتبخشیدن به عرضهی چتجیپیتی 5.2 بوده است. تنها مدت کوتاهی قبل از رونمایی GPT-5.2، مدیرعامل OpenAI سم آلتمن به طور داخلی حالت اضطراری موسوم به «کد قرمز» را اعلام کرد تا تمام تمرکز شرکت بر ارتقاء فوری ChatGPT معطوف شود. دلیل این اقدام فوری، عرضهی مدل پیشرفتهی گوگل به نام جمینی (بهویژه نسخه Gemini 3) بود که در آزمایشها و بنچمارکهای مهم هوش مصنوعی، عملکرد خیرهکنندهای از خود نشان داده و توجهات بسیاری را به خود جلب کرده بود.
گزارشها حاکی از آن است که مدل Gemini 3 در بسیاری از ردهبندیهای ارزیابی AI به رتبهٔ اول دست یافته و حتی در برخی زمینهها از GPT-5.1 پیشی گرفته است. این موفقیت گوگل زنگ خطری برای OpenAI محسوب میشد و باعث شد انتشار بهروزرسانی GPT-5.2 با چند هفته جلو بیفتد تا پاسخی سریع به جدیدترین حرکت گوگل باشد. البته مدیران OpenAI تأکید کردهاند که توسعهٔ GPT-5.2 ماهها در دست انجام بوده و این مدل صرفاً با عجله برای عقب نماندن از گوگل عرضه نشده است؛ با این حال آنها اذعان دارند که اعلام کد قرمز باعث بسیج منابع و تسریع امور شده است.
به طور خلاصه، رقابت تنگاتنگ بین ChatGPT و Google Gemini در سال ۲۰۲۵ به اوج خود رسیده است. OpenAI با معرفی GPT-5.2 تلاش کرده بار دیگر گوی سبقت را از گوگل برباید و جایگاه برترین مدل زبان هوش مصنوعی را حفظ کند. شواهد اولیه نیز امیدوارکننده به نظر میرسند؛ برای مثال OpenAI ادعا میکند GPT-5.2 در برخی آزمونهای علمی امتیازی بالاتر از Gemini کسب کرده است (در یک سنجش پرسشهای علمی، امتیاز ۹۲٫۴٪ در برابر ۹۱٫۹٪ برای جمینی ۳ پرو). بدین ترتیب GPT-5.2 نهتنها از لحاظ سرعت عرضه، بلکه از نظر قدرت و دقت نیز پاسخی مستقیم به چالش جمینی تلقی میشود.
تغییرات و بهبودهای ChatGPT 5.2 نسبت به نسخه 5.1
نسخه 5.2 چه تفاوتهایی با GPT-5.1 دارد؟ در ادامه به مهمترین بهبودهای این مدل نسبت به نسل قبلی اشاره میکنیم. OpenAI در معرفی این نسخه به چند تغییر کلیدی تأکید کرده است:
- درک بهتر متن و مکالمهها: توانایی بیشتر در دنبالکردن گفتوگوهای بلند و چندمرحلهای با فهم عمیقتر context و ارتباطات بین جملات.
- کاهش خطاها و خیالپردازیها: ارائهی پاسخهای واقعیتر و دقیقتر با توهم کمتر؛ حتی در موضوعات چالشبرانگیز یا مبهم، مدل پاسخهای قابل اطمینانتری تولید میکند.
- تقویت تواناییهای ریاضی و کدنویسی: منطق قویتر در حل مسائل علمی و انجام محاسبات پیچیده، بهبود چشمگیر در نوشتن کد صحیح و رفع خطاهای برنامهنویسی.
- خروجی خلاقانهتر: تولید داستانها و متون منسجمتر، کدهای تمیزتر و ایدههای غنیتر در پاسخ به درخواستهای کاربر، که نشاندهنده ارتقای قدرت خلاقیت و ابتکار مدل است.
علاوه بر موارد بالا، چند تغییر محسوس دیگر نیز در GPT-5.2 دیده میشود که آن را یک سر و گردن بالاتر از نسخه 5.1 قرار میدهد:
حافظهٔ طولانیتر (context window)
ظرفیت حافظهٔ مکالمه در این نسخه به حدود ۴۰۰ هزار توکن افزایش یافته است یعنی مدل میتواند همزمان حجم عظیمی معادل صدها صفحه متن یا کد را در حافظه خود نگه دارد و پردازش کند. سقف تولید متن نیز تا ۱۲۸ هزار توکن بالا رفته است، بدین معنا که چتجیپیتی 5.2 میتواند پاسخهایی بسیار مفصلتر (مثلاً گزارشهای طولانی یا حتی یک برنامهٔ کامل) را در یک نوبت ارائه دهد. به طور خلاصه، مدل جدید در نگهداری و فهم محتوای طولانی و مکالمات بلندمدت توانمندتر شده است.
دانش بهروزتر
GPT-5.2 با دادهها و اطلاعات جدیدتری آموزش یافته و نسبت به نسخههای قبل بهروزتر است. بر اساس اعلام OpenAI، خط برش دانش (Knowledge Cutoff) این مدل ۳۱ اوت ۲۰۲۵ است؛ یعنی اطلاعات عمومی آن تا اواخر تابستان ۲۰۲۵ را در بر میگیرد. این بهروزرسانی باعث میشود ChatGPT 5.2 در پاسخگویی به سوالات مربوط به وقایع و دانش جدید، بهتر عمل کند و کمتر با محدودیت «قدیمی بودن اطلاعات» مواجه شود.
دقت بالاتر و خطای کمتر
یکی از اهداف اصلی این بهروزرسانی، کاهش توهمات مدل (Hallucinations) بوده است. توهم به مواردی گفته میشود که هوش مصنوعی با اطمینان اطلاعات نادرست یا ساختگی تحویل کاربر میدهد. GPT-5.2 در این زمینه عملکرد بسیار بهتری دارد و طبق ارزیابیها حدود ۳۸٪ کمتر از GPT-5.1 دچار تولید پاسخهای اشتباه یا بیاساس میشود. نتیجه این بهبود، قابل اعتمادتر شدن خروجیهای چتبات است؛ کاربران پاسخهایی نزدیکتر به واقعیت و مبتنی بر دانش صحیح دریافت میکنند که اعتماد به ChatGPT را در کاربردهای حساستر افزایش میدهد.
توانمندتر در برنامهنویسی و محاسبات
مدل GPT-5.2 در کارهای فنی مانند کدنویسی، ریاضیات و تحلیل داده نیز بهتر از قبل ظاهر شده است. بر اساس آزمونهای تخصصی حوزه برنامهنویسی، این مدل اکنون در ارزیابی SWE-Bench Pro (معیاری برای سنجش توانایی کدنویسی در دنیای واقعی) به امتیاز ۵۵٫۶٪ دست یافته که رکورد جدیدی محسوب میشود و نسبت به امتیاز مدل قبلی افزایش قابل توجهی دارد. به بیان ساده، ChatGPT 5.2 میتواند کدهای پیچیدهتری بنویسد، اشکالات نرمافزاری را بهتر پیدا کند و در پروژههای بزرگ برنامهنویسی نقش مؤثرتری ایفا کند. این پیشرفت به خصوص برای توسعهدهندگان و مهندسان نرمافزار خبر هیجانانگیزی است که اکنون یاریرسان هوشمندتری در اختیار خواهند داشت.
سه حالت مدل برای نیازهای مختلف
OpenAI این نسخه را در قالب سه مدل/حالت مختلف عرضه کرده است تا نیازهای متنوع کاربران را پوشش دهد. حالت GPT-5.2 Instant برای پاسخدهی سریع و انجام کارهای روزمره (مانند پرسشهای اطلاعات عمومی، ترجمه و چت معمولی) بهینه شده است. حالت GPT-5.2 Thinking برای انجام کارهای پیچیدهتر و استدلال عمیق طراحی شده این مدل کندتر پاسخ میدهد اما در حل مسائل ریاضی، تولید کد، تحلیل داده و پروژههای چندمرحلهای دقت و توانایی بیشتری نشان میدهد. در نهایت حالت GPT-5.2 Pro قرار دارد که قویترین و دقیقترین نسخه محسوب میشود؛ این حالت برای سختترین پرسشها و مواردی که کیفیت پاسخ بر سرعت ارجحیت دارد طراحی شده و معتبرترین خروجیها را ارائه میکند. بدین ترتیب کاربران (با داشتن اشتراک مناسب) میتوانند بر حسب نیاز خود، بین سرعت بالاتر یا عمق و صحت بیشتر، یکی از این حالتهای GPT-5.2 را برگزینند.
تواناییهای چندرسانهای و ابزارهای جدید
چتجیپیتی 5.2 در ادامه روند نسخههای قبلی، بر قابلیتهای چندوجهی خود نیز افزوده است. این مدل در درک و تحلیل تصاویر دقیقتر شده و میتواند مفاهیم بصری را بهتر تفسیر کند. برای نمونه، کاربر میتواند یک تصویر، نمودار یا اسکرینشات را به GPT-5.2 بدهد و توضیح یا تحلیل دقیقتری نسبت به قبل دریافت کند. افزون بر این، OpenAI ابزارهای جدیدی را به ChatGPT مبتنی بر GPT-5.2 اضافه کرده که خروجیهای پیشرفتهتری را ممکن میسازند. به عنوان مثال، اکنون چتبات میتواند صفحهگستردههای محاسباتی یا اسلایدهای پرزنتیشن ساده تولید کند؛ یعنی اگر از او یک جدول مالی پیچیده یا طرح یک ارائه بخواهید، GPT-5.2 قادر است مستقیماً یک فایل جدولبندیشده یا اسلایدهایی حاوی متن و تصویر مرتبط ایجاد کند. هر چند این قابلیتها هنوز کاملاً ابتدایی هستند، اما نشاندهنده جهتگیری جدید ChatGPT به سوی تبدیلشدن از یک پاسخدهندهی متنی صرف به یک دستیار همهکاره برای تولید انواع محتوا میباشند. لازم به ذکر است که استفاده از ویژگیهایی نظیر تولید فایلهای اکسل و پاورپوینت در حال حاضر تنها برای کاربران پلنهای پولی (مانند ChatGPT Plus یا سازمانی) و در حالتهای Thinking و Pro میسر است.
تجربه کاربری روانتر و طبیعیتر
در کنار بهبود تواناییهای فنی، OpenAI تلاش کرده تجربه مکالمه با چتجیپیتی را نیز دلپذیرتر کند. نسخههای اولیه GPT-5 کمی حالت رسمی و خشک در لحن پاسخها داشت که انتقاداتی را برانگیخت؛ به طوری که شرکت در ماه نوامبر 2025 با ارائه نسخه 5.1، مدل را «گرمتر و باهوشتر» کرد تا تعامل طبیعیتری با کاربران داشته باشد. GPT-5.2 نیز با حفظ همین رویکرد، سعی کرده پاسخها را صمیمانهتر و انسانیتر ارائه دهد بیآنکه دچار چاپلوسی یا موافقت بیچونوچرای بیجا شود (معضلی که گاهاً در چتباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی دیده میشود). نتیجه آنکه کاربر در گفتگو با نسخه 5.2 احساس راحتی و همراهی بیشتری میکند و مدل بهتر میتواند نیت و احساسات کاربر را درک کرده و واکنش مناسب نشان دهد.
جمعبندی و دسترسی به GPT-5.2
چتجیپیتی 5.2 یک بهروزرسانی جهشیافته و مهم در دنیای هوش مصنوعی محسوب میشود که همزمان به نیاز کاربران عادی و خواستههای حرفهای پاسخ داده است. این مدل جدید با تواناییهای ارتقایافتهی خود میتواند به طیف گستردهای از مخاطبان کمک کند. به بیان دیگر، کاربران عادی اکنون دستیار هوشمندتری برای تحقیق، تولید محتوا، تصمیمگیری و برنامهریزی در اختیار دارند؛ توسعهدهندگان و کسبوکارها به API قدرتمندتری جهت ساخت نرمافزارهای مبتنی بر AI دسترسی پیدا میکنند؛ و آموزگاران و خلاقان میتوانند برای آموزش، ایدهپردازی و تولید محتوای خلاقانه روی خروجیهای منسجمتر و قابل اعتمادتر GPT-5.2 حساب کنند.
از لحاظ دسترسی، OpenAI ابتدا GPT-5.2 را در ChatGPT برای کاربران دارای اشتراک پولی عرضه کرده است و به تدریج آن را در اختیار همهی کاربران قرار میدهد. کاربران نسخههای Plus، Pro، سازمانی و توسعهدهندگان API هماکنون میتوانند به این مدل دسترسی داشته باشند و از قابلیتهای جدید آن بهرهمند شوند. با توجه به شدت رقابت، انتظار میرود OpenAI پس از این عرضه نیز به سرعت ویژگیها و بهبودهای تازهای را برای جلب رضایت کاربران معرفی کند.
در پایان، اگر مشتاق تجربهی قدرت چتجیپیتی 5.2 یا حتی مدل رقیب آن یعنی Google Gemini هستید، میتوانید اشتراک رسمی هر دوی این سرویسها را از فروشگاه آنلاین پرمیومباکس تهیه کنید. هر دو مدل ChatGPT 5.2 و جمینی گوگل در پرمیوم باکس قابل خریداری هستند و فرصتی عالی برای استفاده از جدیدترین دستاوردهای هوش مصنوعی را در اختیار شما قرار میدهند.
