ایجنت چت جی پی تی چیست؟
Agent ChatGPT چیست؟ Agent در چت‌جی‌پی‌تی یک قابلیت تازه است که چت‌بات را از یک پاسخ‌دهنده صرف به یک عامل اجرایی ارتقا می‌دهد. در حالت عادی، ChatGPT فقط به سوالات شما پاسخ متنی می‌دهد. اما در حالت Agent، ChatGPT می‌تواند مجموعه‌ای از کارهای واقعی را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله انجام دهد. این Agent مهارت‌های چند ابزار مختلف را در خود ترکیب کرده است: از یک سو قدرت تعامل با وب (مانند کلیک و پیمایش صفحات وب) را دارد و از سوی دیگر توانایی تحلیل و خلاصه‌سازی اطلاعات مثل یک محقق را. نتیجه اینکه Agent می‌تواند بر اساس فرمان شما، مثل یک دستیار همه‌کاره عمل کند.
برای مثال، اگر از او بخواهید «قرارهای هفته آینده‌ام را چک کن و بر اساس اخبار جدید درباره مشتریانم یک خلاصه آماده کن»، Agent می‌تواند به تقویم شما سر بزند، اطلاعات مربوط به جلسات را استخراج کند و در اینترنت درباره آن مشتریان جستجو کرده و یک خلاصه‌ی آماده ارائه دهد. یا تصور کنید می‌گویید «برای چهار نفر صبحانه‌ی ژاپنی برنامه‌ریزی کن و مواد لازم را آنلاین سفارش بده»؛ Agent می‌تواند دستور یک صبحانه ژاپنی را پیدا کند، مواد اولیه را انتخاب کرده و حتی به فروشگاه آنلاین مراجعه و آن‌ها را (با اجازه شما) در سبد خرید قرار دهد. همه این کارها را ChatGPT Agent به‌صورت خودکار و یکجا انجام می‌دهد، چیزی که در حالت عادی از یک چت‌بات انتظار نداریم.
چرا این قابلیت مهم است؟ چون Agent ChatGPT در واقع یک گام به دستیارهای هوشمند واقعی نزدیک‌تر شده است. پیش‌تر ما فقط پاسخ یا راهنمایی می‌گرفتیم، اما حالا ChatGPT می‌تواند وظایف عملیاتی هم انجام دهد. به قول OpenAI، ChatGPT Agent ترکیبی از توانایی‌های ابزار «Operator» (برای وب‌گردی خودکار) و مهارت «Deep Research» (برای تحلیل عمیق اطلاعات) و هوش گفتگو‌یی ChatGPT است که در کنار هم قرار گرفته‌اند. بنابراین با Agent، چت‌جی‌پی‌تی دیگر فقط یک چت‌بات نیست؛ بلکه تبدیل به یک عامل هوشمند فعال می‌شود که کار را به جای شما انجام می‌دهد.
نحوه فعال‌سازی و استفاده از Agent در ChatGPT
فعال‌کردن Agent در ChatGPT بسیار ساده است، این قابلیت فعلاً برای کاربران رایگان فعال نیست. اگر از ChatGPT Plus/Pro یا برنامه Team استفاده می‌کنید، گزینه Agent برای شما در دسترس است. مراحل فعال‌سازی و استفاده به این شکل است:
- ورود به ChatGPT: ابتدا در وب‌سایت chat.openai.com وارد حساب کاربری Plus/Pro خود شوید. (در اپلیکیشن موبایل ChatGPT نیز می‌توانید وارد حساب Plus خود شوید. قابلیت Agent هم در وب و هم در اپ‌های موبایل اندروید/iOS و دسکتاپ قابل دسترسی است.)
- فعال‌کردن حالت Agent: در محیط چت، کنار کادر نوشتن پیام یک منوی ابزار (Tools) وجود دارد. از منوی ابزارها، گزینه‌ی «Agent Mode» را انتخاب کنید. با این کار، حالت عامل هوشمند برای آن گفتگو فعال می‌شود. (راه دیگر: تایپ کردن دستور /agent در کادر گفتگو نیز همین کار را انجام می‌دهد.) پس از فعال‌شدن Agent Mode، چت‌جی‌پی‌تی آماده انجام وظایف خواهد بود.
- شرح وظیفه‌ی موردنظر: حالا کافیست وظیفه یا کار دلخواهتان را در یک پیام به زبان طبیعی بنویسید. هر درخواستی که شامل چند مرحله یا نیازمند اقدام باشد می‌تواند مطرح شود. مثلاً «لطفاً لیست تماس‌های امروز را از تقویمم بردار و یک ایمیل یادآوری برای هر کدام آماده کن» یا «از سایت‌های خبری سه خبر مهم امروز را پیدا کن و خلاصه‌شان را در یک فایل ورد بگذار». شما هر کاری را به زبان ساده توضیح دهید، Agent سعی می‌کند مراحل لازم را انجام دهد.
- اجرای مرحله‌به‌مرحله با نظارت شما: پس از ارسال درخواست، Agent شروع به کار می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی گام به گام پیش می‌رود و هر جا نیاز به اجازه یا اطلاعات اضافه داشته باشد، از شما می‌پرسد. برای مثال اگر لازم باشد به اکانت خاصی (مثل Gmail) وارد شود یا خریدی انجام دهد، حتماً اجازه صریح شما را می‌گیرد. شما می‌توانید هر زمان خواستید روند کار را متوقف کنید یا دستور تازه‌ای بدهید. کنترل همیشه دست شماست و Agent بدون تأیید شما کار حساس انجام نمی‌دهد.
- دریافت نتیجه: در پایان کار، ChatGPT نتیجه‌ی نهایی را در قالب مناسب ارائه می‌دهد. مثلاً اگر گزارش یا فایل ایجاد کرده باشد، ممکن است یک لینک دانلود یا فایل قابل ویرایش به شما بدهد. همچنین منابعی که از آن‌ها استفاده کرده (مثلاً لینک وبسایتها) را ذکر می‌کند تا بتوانید صحت اطلاعات را بررسی کنید. تمام این فرایند ممکن است چند دقیقه طول بکشد (بسته به سختی کار، معمولاً بین ۵ تا ۳۰ دقیقه)، پس کمی صبور باشید.
اگر گزینه Agent Mode را در حساب Plus خود نمی‌بینید، احتمال دارد هنوز این قابلیت به حساب شما اضافه نشده باشد یا در منطقه شما در دسترس نباشد. (مثلاً طبق اعلام OpenAI این ویژگی فعلاً در کشورهای اتحادیه اروپا فعال نیست.) همچنین کاربران رایگان فعلاً به Agent دسترسی ندارند. بنابراین برای استفاده از Agent در چت‌جی‌پی‌تی، داشتن اشتراک پولی به‌روز الزامی است.
کاربردهای Agent در ChatGPT
حالا ببینیم Agent ChatGPT چه کارهایی از دستش برمی‌آید و در دنیای واقعی به چه درد می‌خورد. این قابلیت به گونه‌ای طراحی شده که بتواند وظایف چندمرحله‌ای و پیچیده را به‌صورت خودکار انجام دهد. در اینجا چند کاربرد مهم Agent در چت‌جی‌پی‌تی را مرور می‌کنیم:
- اتوماسیون کارهای اداری و روزمره: ChatGPT Agent می‌تواند کارهای تکراری و وقت‌گیر را خودکار کند. برای مثال، می‌توانید از او بخواهید جلسات هفتگی را دوباره زمان‌بندی کند، صفحات گسترده (اکسل) را به‌روزرسانی نماید یا برای ارائه بعدی شما اسلاید درست کند. تمامی این وظایف مانند یک منشی دیجیتال توسط Agent انجام می‌شود.
- برنامه‌ریزی سفر و انجام رزروها: یکی از کاربردهای جذاب Agent، برنامه‌ریزی کامل یک سفر است. شما می‌توانید مقصد و تاریخ را بدهید و بخواهید که بهترین پروازها، هتل‌ها و حتی برنامه گردش را برایتان پیدا کند. Agent قادر است سفر، اقامت و فعالیت‌ها را همگی در قالب یک برنامه هماهنگ کند و حتی رزرو بلیط‌ها و هتل را (با تأیید شما) انجام دهد. مثلا بگویید «یک سفر ۳ روزه به شیراز برای تعطیلات بعدی‌ام برنامه‌ریزی کن و هتل و پرواز را رزرو کن» تا ببینید Agent چگونه این کار را قدم‌به‌قدم انجام می‌دهد.
- مدیریت ایمیل‌ها و تقویم شخصی: با اتصال سرویس‌هایی مثل جی‌میل (Gmail) یا تقویم گوگل به ChatGPT Agent، می‌توانید مدیریت بهتری بر قرارها و ایمیل‌های خود داشته باشید. برای نمونه، Agent می‌تواند ایمیل‌های جدید شما را بخواند و خلاصه کند یا براساس محتوای یک ایمیل، پاسخ پیشنهادی آماده کند. همچنین می‌تواند با دسترسی به Google Calendar شما، یک قرار ملاقات جدید را مستقیماً ثبت کند. بنابراین در نقش دستیار شخصی شما ظاهر می‌شود که پیام‌ها و قرارهایتان را سامان می‌دهد (البته فقط در صورت اعطای دسترسی لازم از سوی شما).
- جمع‌آوری اطلاعات و تحقیق آنلاین: اگر دنبال تحقیق درباره یک موضوع یا جمع‌آوری داده از وب هستید، Agent بسیار کمک‌کننده است. به‌عنوان مثال بخواهید سه رقیب تجاری شرکت‌تان را تحلیل کند؛ Agent وبسایتها و منابع مختلف را جستجو کرده، اطلاعات را استخراج و خلاصه می‌کند و در نهایت ممکن است خروجی را در قالب یک گزارش تحلیلی یا فایل پاورپوینت تحویل دهد. این یعنی کاری که شاید ساعت‌ها زمان شما را می‌گرفت، Agent در مدت کوتاهی به انجام می‌رساند. کاربردهای پژوهشی دیگری مثل خلاصه‌کردن مقالات، یافتن اخبار جدید و تهیه بولتن خبری یا حتی مقایسه محصولات و تهیه گزارش ارزیابی نیز از Agent برمی‌آید.
- انجام امور خرید آنلاین و فرم‌ها: Agent می‌تواند نقش دستیار خرید آنلاین را هم ایفا کند. همان‌طور که در مثال صبحانه‌ی ژاپنی دیدیم، قادر است وارد وب‌سایت‌های فروشگاهی شده و محصولات موردنیاز را پیدا و به سبد خرید اضافه کند. یا فرض کنید می‌خواهید در چند سایت مختلف فرم ثبت‌نام یا نظرسنجی پر کنید؛ Agent می‌تواند به‌جای شما این فرم‌ها را تکمیل کند (باز هم با نظارت نهایی شما). البته ارسال نهایی فرم یا پرداخت آنلاین بدون اجازه شما انجام نمی‌شود تا خطری نداشته باشد. اما همین که تمام مراحل پر کردن اطلاعات را به‌جای شما انجام می‌دهد، صرفه‌جویی بزرگی در زمان است.
به طور خلاصه، کاربرد Agent در چت جی‌پی‌تی هر جا که نیاز به انجام یک سری کار متوالی آنلاین باشد خودش را نشان می‌دهد. از دستیار همه‌کاره اداری گرفته تا منشی شخصی یا مشاور سفر و خرید، همه را می‌تواند ایفا کند. این تنوع کاربردها است که Agent را به قابلیتی واقعاً جذاب تبدیل کرده است.
تفاوت Agent با سایر قابلیت‌های ChatGPT
شاید بپرسید Agent چه فرقی با خود ChatGPT یا قابلیت‌های قبلی آن دارد؟ تفاوت اصلی در این است که ChatGPT در حالت معمول فقط گفتگو می‌کند، اما در حالت Agent واقعاً وارد عمل می‌شود. در اینجا چند تفاوت کلیدی Agent با حالت عادی ChatGPT و دیگر امکانات آن را مرور می‌کنیم:
- تفاوت با گفتگوی معمولی: در حالت معمولی، ChatGPT صرفاً پاسخ متنی می‌دهد یا حداکثر کد و فرمول تولید می‌کند، اما خودش اقدام بیرونی انجام نمی‌دهد. مثلا اگر بپرسید «امروز هوای تهران چطور است؟» فقط توضیح می‌دهد، اما کاری انجام نمی‌دهد. در مقابل، Agent می‌تواند اقدام کند؛ مثلاً خودش به یک سایت هواشناسی برود، داده‌ها را بخواند و خلاصه وضعیت هوا را در یک فایل یا پیام آماده کند. به بیان ساده: ChatGPT کلاسیک = گفتگو، ChatGPT Agent = گفتگو + اقدام عملی.
- تفاوت با حالت Browsing یا وب‌گردی: قبل از Agent، ChatGPT Plus یک افزونه Browsing داشت که می‌توانست وب‌گردی کند و پاسخ‌ها را با جستجوی اینترنتی به‌روز نماید. اما آن حالت محدود بود و فقط اطلاعات را می‌خواند. Agent از آن پیشرفته‌تر است؛ چون علاوه بر وب‌گردی، می‌تواند با وبسایتها تعامل داشته باشد (کلیک کند، لاگین کند، فرم پر کند). همچنین Agent می‌تواند بین وب‌گردی و تحلیل داده مدام جابجا شود. مثلا بعد از جمع‌آوری اطلاعات، بلافاصله تحلیل و خلاصه هم انجام دهد. این کار قبلاً مستلزم ترکیب دستی چند قابلیت مختلف بود.
- تفاوت با افزونه‌های جانبی (Plugins): ChatGPT مدتی از افزونه‌های متنوعی مثل افزونه کد (Code Interpreter) یا افزونه‌های شخص ثالث استفاده می‌کرد. اما در حالت Agent، نیازی نیست شما پلاگین خاصی انتخاب کنید؛ خود Agent به یک جعبه‌ابزار یکپارچه مجهز است. این جعبه‌ابزار شامل مرورگر وب گرافیکی، مرورگر متنی ساده، ترمینال کدنویسی و دسترسی مستقیم به برخی APIها است. همچنین از اتصال به سرویس‌های خارجی (مثل Gmail, GitHub) پشتیبانی می‌کند. بنابراین Agent خودش تصمیم می‌گیرد از چه ابزاری استفاده کند تا کار خواسته‌شده را پیش ببرد. کاربر فقط نتیجه نهایی را می‌خواهد و لازم نیست مثل قبل دستی ابزار انتخاب کند.
- تفاوت در خروجی‌ها: خروجی ChatGPT معمولاً متن ساده است (یا کد). اما Agent می‌تواند خروجی‌های پیچیده‌تر و آماده‌ی استفاده ارائه دهد. مثلاً جدول اکسل، فایل پاورپوینت، اسناد PDF یا تصاویر نتیجه جستجو را برای شما تهیه کند. این یعنی Agent به نوعی ترکیب ChatGPT با یک کامپیوتر شده که می‌تواند نتیجه را در قالب‌های کاربردی تحویل دهد، نه فقط متن خام. این یک تفاوت عملی مهم است که Agent را بسیار قدرتمندتر می‌کند.
در مجموع، Agent یک قابلیت تکمیلی بر ChatGPT است، نه جایگزین آن. شما همچنان می‌توانید با ChatGPT به شکل عادی گفتگو کنید و جواب بگیرید. اما هر زمان که نیاز داشتید از مرحله حرف فراتر بروید و به مرحله عمل برسید، Agent Mode را فعال می‌کنید. تفاوت را بلافاصله احساس خواهید کرد: ChatGPT دیگر فقط یک مشاور متن‌باز نیست، بلکه به عنوان یک مجری هوشمند وارد صحنه می‌شود.
نکات مهم و محدودیت‌ها در استفاده از Agent
هر تکنولوژی جدید در کنار مزایا، چالش‌ها و محدودیت‌های خودش را دارد. در مورد ChatGPT Agent نیز دانستن چند نکته مهم به شما کمک می‌کند بهتر و ایمن‌تر از آن استفاده کنید:
- نیاز به نظارت و تأیید شما: همان‌طور که اشاره شد، Agent برای مسائل ایمنی هرگز کارهای حساس را خودسر انجام نمی‌دهد. قبل از هر اقدام مهم (مثل ارسال ایمیل، رزرو یا خرید) حتماً از شما اجازه می‌گیرد. این ویژگی یک شمشیر دو لبه است: از یک سو امنیت شما را حفظ می‌کند (مثلاً جلوی خرابکاری یا سوءاستفاده را می‌گیرد)، اما از سوی دیگر ماهیت خودکار بودن را کمی محدود می‌کند. یعنی شما نمی‌توانید کاملاً Agent را به حال خود رها کنید؛ باید در جریان کار باشید و مراحل را تأیید کنید. برای کارهای کوچک این مشکل بزرگی نیست، ولی اگر توقع دارید دستیار هوشمندتان تمام کارها را بدون هیچ دخالتی انجام دهد، فعلاً باید صبر کنید تا فناوری به آن حد برسد.
- سرعت اجرای نسبتاً پایین: تجربه‌های اولیه نشان داده‌اند که Agent هنوز خیلی سریع نیست. انجام برخی وظایف پیچیده ممکن است چندین دقیقه تا نزدیک یک ساعت طول بکشد. برای مثال، در یک آزمایش گزارش شده که سفارش دادن چند کیک ساده توسط Agent حدود یک ساعت زمان برده است! البته این سیستم در حال بهبود است و با گذر زمان انتظار می‌رود سرعت و کارایی آن بیشتر شود. اما در حال حاضر باید انتظار داشته باشید که Agent مثل یک انسان قدم‌به‌قدم کار می‌کند و نه به سرعت برق.
- خطاها و اشتباهات احتمالی: ChatGPT Agent با وجود هوشمندی چشمگیر، هنوز بی‌نقص نیست. ممکن است در حین انجام وظایف اشتباهات فاحشی مرتکب شود یا نتایج نامعتبری ارائه دهد. برای مثال، در دمو رسمی OpenAI از Agent، هنگامی که از آن خواسته شد سفر بازدید از تمام استادیوم‌های لیگ بیسبال آمریکا را برنامه‌ریزی کند، Agent در نقشه یکی از توقف‌ها را وسط خلیج مکزیک قرار داد که واضحاً اشتباه بود. این گونه خطاها نشان می‌دهد فناوری Agent هنوز در مرحله اولیه است و کاملاً قابل اعتماد نشده. بنابراین همیشه نتایج را بازبینی کنید و به چشم دستیار کمکی به آن نگاه کنید، نه یک مجری معصوم و خطاناپذیر.
- محدودیت در تعداد استفاده (سهمیه ماهانه): اگر کاربر Plus یا Pro هستید، باید بدانید که استفاده از Agent دارای سقف ماهانه است. مثلاً طبق اعلام OpenAI، کاربران Pro تا ۴۰۰ پیام Agent در ماه می‌توانند استفاده کنند، در حالی که Plus فقط ۴۰ پیام در ماه سهمیه دارد. این یعنی اگر زیاد از Agent استفاده کنید ممکن است به سقف ماهانه برسید. فعلاً امکان خرید اعتبار اضافه وجود ندارد و برای کاربران رایگان نیز زمانی برای فعال‌شدن Agent اعلام نشده است. پس بهتر است وظایف مهم‌تر را اولویت‌بندی کنید .
- حفظ حریم خصوصی و امنیت: از آنجا که Agent می‌تواند به حساب‌های شخصی شما (مثل ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی) متصل شود و حتی در وبسایتها برایتان کاری انجام دهد، بحث امنیت بسیار مهم است. OpenAI تدابیر زیادی برای جلوگیری از سوءاستفاده برداشته و Agent طوری طراحی شده که در برابر حملات رایج (مثل Prompt Injection) مقاوم باشد. با این حال، خودتان هم باید محتاط باشید: اطلاعات حساس (پسورد، شماره کارت) را مستقیماً به Agent ندهید، فقط از طریق حالت امن (Takeover Mode) لاگین کنید؛ بعد از اتمام کار Agent را از حساب‌هایتان خارج کنید؛ و دسترسی Agent را فقط به سرویس‌هایی بدهید که نیاز دارید. با رعایت این موارد، ریسک استفاده از Agent بسیار کمتر می‌شود.
در مجموع، ChatGPT Agent هنوز یک فناوری نوپاست. قابلیت‌های چشمگیری دارد اما محدودیت‌ها و باگ‌هایش هم قابل توجه‌اند. توصیه ما این است که در کارهای روزمره از آن بهره ببرید، ولی همیشه خودتان را در حلقه کنترل نگه دارید. هر جا خروجی عجیب دیدید یا Agent بیش از حد کند عمل کرد، دخالت کنید و اوضاع را اصلاح کنید. به یاد داشته باشید که Agent قرار است به شما کمک کند، نه اینکه کاملاً جایگزین قضاوت و نظارت شما شود.
جمع‌بندی
قابلیت Agent در ChatGPT تحول بزرگی در دنیای دستیارهای هوشمند محسوب می‌شود. ما در این مقاله دیدیم که Agent ChatGPT چیست و چگونه کار می‌کند؛ از تعریف ساده آن گرفته تا روش فعال‌سازی و نمونه کاربردهای روزمره. این Agent ترکیبی از قدرت فکر و عمل است که به چت‌جی‌پی‌تی اجازه می‌دهد وظایف واقعی را برای شما انجام دهد. هرچند هنوز کامل نیست و محدودیت‌هایی مثل نیاز به تأیید کاربر، سرعت پایین‌تر و احتمال خطا دارد، اما با گذشت زمان بهتر می‌شود.
برای کاربران غیرتخصصی، ChatGPT Agent می‌تواند یک دستیار همه‌فن‌حریف دیجیتال باشد که در کارهای مختلف از برنامه‌ریزی گرفته تا پژوهش کمک‌حال است. اگر شما هم اشتراک Plus یا Pro دارید، ارزشش را دارد که این قابلیت را فعال کنید و امتحانش کنید. با رعایت نکات ایمنی و مدیریت انتظارات، قطعاً تجربه دلپذیری از داشتن یک دستیار هوشمند خواهید داشت.
